این افراد از سراسر جهان با امید درخواست پناهندگی به مرز ایالات متحده آمریکا آمده اند. اما در عوض، بازداشت و غل و زنجیر شدند و توسط ارتش ایالات متحده به کشوری دورافتاده، پاناما، منتقل شدند.
آنها میگویند که پاسپورتها و تلفنهای همراه اکثرشان را گرفته و سپس آنها را در هتلی حبس کرده اند. به آنها اجازه ملاقات با وکیل نمیدهند و میگویند که به زودی به اردوگاهی موقت در نزدیکی جنگل پاناما منتقل خواهند شد.
به گفته چندین مهاجر، حداقل یک نفر از افراد مستقر در هتل اقدام به خودکشی کرده است. فردی دیگر در تلاش برای فرار پایش را شکسته است. نفر سوم در پیامکی محزون نوشته: «تنها یک معجزه میتواند ما را نجات دهد.»
پس از آغاز دوران ریاست جمهوری آقای ترامپ در ماه ژانویه، طرح او برای اخراج گسترده مهاجران با چالشی جدی روبرو شد: اینکه با مهاجران کشورهایی چون افغانستان، ایران و چین که بازگرداندن اتباعشان به دلیل عدم پذیرش آنها توسط کشورهای دیگر و یا به دلایل دیگر، به سادگی برای ایالات متحده امکان پذیر نیست چه کند.
دولت جدید هفته گذشته راه حلی پیدا کرد: انتقال آنها به کشوری که حاضر باشد آنها را بپذیرد.
روز چهارشنبه، مقامات آمریکایی صدها نفر از اتباع کشورهای آسیایی، خاورمیانه و آفریقا را به پاناما منتقل کردند. این کشور به دلیل تهدیدهای آقای ترامپ به بازپسگیری کانال پاناما، تحت فشار بوده و به شدت در تلاش است که او را راضی نگه دارد.
اکنون سرنوشت مهاجران اخراجی در دست مقامات پانامایی است. از آنجایی که این افراد دیگر در خاک ایالات متحده نیستند، آمریکا به لحاظ قانونی وظیفه ای در قبال رفتار انسانی با آنها و یا فراهم کردن امکان درخواست پناهندگی آنها ندارد.
کاستاریکا نیز روز دوشنبه اعلام کرد که ۲۰۰ مهاجر اخراجی اهل آسیای مرکزی و هند را از ایالات متحده دریافت خواهد کرد. به گفته مقامات پاناما و کاستاریکا، این عملیات زیر نظر آژانسهای سازمان ملل و با تامین مالی از سوی ایالات متحده صورت خواهد گرفت.
رئیس جمهور پاناما گفت که قرار است این افراد به کشورهایشان بازگردانده شوند. اما اگر ایالات متحده برای بازگرداندن مهاجران اخراجی به برخی کشورها دچار مشکل بوده، مشخص نیست پاناما چگونه میخواهد این کار را انجام دهد.
مظفر چیشتی، کارشناس ارشد موسسه سیاست مهاجرت، یک اندیشکده غیرحزبی، طرح پاناما را بخشی از «عصر جدید اجرایی » خواند که در آن واشنگتن سایر کشورها را وادار میکند تا به «برنامه اخراج مهاجران» این کشور بپیوندند.
کارلوس رویز هرناندز، معاون وزیر امور خارجه پاناما، روز پنجشنبه در یک کنفرانس خبری گفت که پاناما و ایالات متحده در برخورد با مهاجران به پروتکلهای بین المللی پایبند هستند.
وکلای پانامایی میگویند که بازداشت افراد بیش از ۲۴ ساعت بدون حکم دادگاه غیرقانونی است. اما در حال حاضر حدود ۳۵۰ مهاجر اخراجی از ایالات متحده آمریکا با سه هواپیمای نظامی به پاناما منتقل شده و نزدیک به یک هفته است که در هتلی چندین طبقه با نمای تمام شیشه به نام دکاپولیس در پاناما سیتی محبوس شده اند. همزمان، مقامات این کشور در حال آماده سازی اردوگاهی در نزدیکی جنگل برای انتقال این مهاجران هستند.
نگهبانان مسلح از خروج مهاجران اخراجی از هتل ممانعت میکنند. تعدادی از آنها کودک هستند.
وزارت امنیت داخلی ایالات متحده آمریکا در بیانه ای اعلام کرد که مهاجران اخراجی منتقل شده به پاناما به طور غیرقانونی وارد ایالات متحده شده بودند. تریشیا مک لافلین، سخنگوی آژانس گفت: «هیچ یک از این افراد بیگانه در طی مراحل قانونی یا توقیف کوچکترین ترسی از بازگشت به کشور متبوع خود ابراز نکردند. اخراج آنها از ایالات متحده کار درستی بوده است.»
دولت پاناما به خبرنگاران اجازه ملاقات با مهاجران را نمیدهد. اما نیویورک تایمز موفق شد با چند نفر در داخل هتل مصاحبه کند که همگی گفتند پناهجو هستند و برخلاف میلشان حبس شده اند.
یک زن تلاش کرد از یکی از پنجره های هتل که به پیاده روی جلوی هتل دید دارد فرار کند. او که با چنگ به نمای تمام شیشه ساختمان هتل چسبیده بود، ناگهان متوجه حضور خبرنگارها در محوطه بیرون هتل شد . او ورق کاغذی را که روی آن نوشته شده «افغان» به آنها نشان داد.
او با ایما و اشاره به آنها گفت که اگر سوار هواپیما شود، سرش به باد خواهد رفت. پیام او واضح بود: بازگشتش به خانه مساوی با مرگ است.
آرتمیس قاسم زاده، مهاجر ایرانی ۲۷ ساله، با رژ لب روی پنجره نوشت: « به ما کمک کنید.» نیویورک تایمز موفق شد از طریق تلفن همراه با خانم قاسم زاده و چند نفر دیگر از مهاجران اخراجی ارتباط برقرار کند، و با او و چند مهاجر ایرانی دیگر و یک مهاجر چینی مصاحبه انجام دهد. بسیاری از مهاجران اخراجی به دلیل ترس از عواقب بازگردانده شدن به کشورهایشان خواستند تنها نام و یا نام خانوادگیشان قید شود.
خانم قاسم زاده بود که در پیامکی به یک خبرنگار گفت: «تنها یک معجزه میتواند ما را نجات دهد.»
او گفت که معلم انگلیسی است و در ایران در کلیسایی خانگی به دین مسیحیت گرویده است. بر اساس احکام شرع اسلامی در ایران، اقدام به تغییر از دین اسلام ارتداد محسوب شده و مجازات آن اعدام است.
او گفت که در ماه دسامبر ایران را ترک کرده، به این امید که بتواند در ایالات متحده زندگی جدیدی را آغاز کند. او میدانست که آقای ترامپ مهاجران را اخراج میکند، اما فکر کرد که: «من که مجرم نیستم، من تحصیل کرده هستم، صلاحیتها و مدارک روی آوردنم به دین مسیحیت را به آنها نشان میدهم.»
خانم قاسم زاده میگوید که پس از پروازهای متعدد به مکزیک رسید، سپس به سمت مرز جنوبی ایالات متحده رفت و به یک قاچاقچی حدود ۳۰۰۰ دلار پول داد تا او را از دیوار مرزی رد کند. او بلافاصله توسط پلیس مرزی دستگیر میشود.
به گفته خانم قاسم زاده، بعد ازانکه پنج روز در بازداشت نیروهای فدرال بود، ماموران آمریکایی به کلیه مهاجران اخراجی، به جز کودکان، دسبتند زدند و پاهایشان با غل و زنجیر بستند.
به گفته دولت پاناما، گروه خانم قاسم زاده، با بیش از ۱۰۰ نفر تبعه ایرانی، پاکستانی، افغان، ازبک، چینی و سایر کشورها، را سوار یک هواپیمای نظامی خاکستری کردند.
به گفته خانم قاسم زاده و زوجی که کنارشان نشسته بودند، یک زن ازبک که همراه با دو فرزند خردسالش بوده، در هواپیما از حال میرود. بچه هایش گریه میکردند.
یکی از اعضای ارتش آمریکا در هواپیما نزد خانم قاسم زاده میآید و از او میخواهد در ترجمه به انگلیسی به آنها کمک کند. از او میپرسد زن ازبک چرا انقدر ترسیده است؟
خانم قاسم زاده میگوید: «من گفتم ما حقیقتا نمیدانیم با این پرواز کجا داریم میرویم. میشود بگویی کجا داریم میرویم؟»
او سپس اضافه میکند: «من را آرام بغل کرد و در گوشم گفت که ما داریم میرویم پاناما فقط به هیچکس توی پرواز نگو.»
به گفته خانم قاسمزاده، پس از اینکه دومین مهاجر اخراجی در هتل اقدام به خودکشی کرد، صبح روز یکشنبه کلیه شیشه ها و اشیای تیز از اتاقها جمع شد.
خانم قاسم زاده گفت که او و نُه ایرانی نوکیش مسیحی دیگر، از جمله سه کودک ده، هشت و یازده ساله، روزهاست که در حبس هستند و دیوانه وار تلاش میکنند از بیرون کمک بگیرند. آنها شبها از روی نسخه دیجیتال کتاب مقدس که او در تلفن همراه خود دارد دعا میخوانند.
آقای رویز-هرناندز، معاون وزیر امور خارجه پاناما، گفت که مهاجران طی اقدامی موقت در هتل استقرار داده شده ، زیرا دولت آقای ترامپ از پاناما خواسته است به سرعت مهاجران را بپذیرد و مرکز مخصوص این مهاجران هنوز آماده نشده است.
آقای رویز-هرناندز گفت پاناما «رهبر و شریکی استراتژیک در مدیریت پدیده مهاجرت است» و افزود که دولت او و ایالات متحده با هم به توافق رسیده و «به حقوق بشر احترام می گذارند.»
وی افزود که مهاجران مستقر در هتل «سابقه کیفری ندارند.»
پاناما گفته است که دو سازمان وابسته به سازمان ملل متحد، سازمان بین المللی مهاجرت و آژانس پناهندگان سازمان ملل متحد، مسئول نظارت بر مهاجران در در پاناما هستند.
آقای رویز هرناندز گفت: «ما صرفا برای کمک اینجا هستیم.»
طبق اظهارات سخنگوی سازمان بین المللی مهاجرت، این گروه «بازگشت مهاجران به جایی که امن باشد را تسهیل میکند» و در « حبس یا محدودیت تردد این افراد» هیچ نقشی ندارد.
به گفته یک مقام ارشد سازمان ملل که به دلیل حساسیت موضوع خواست نامش ذکر نشود، سازمان ملل کمکهای بشردوستانه و فنی در اختیار پاناما گذاشته است، اما دولت پاناما مدیریت وضعیت مهاجران اخراجی را به شدت تحت کنترل دارد و روند آن شفاف نیست.
به گفته رئیس جمهور پاناما، خوزه رائول مولینو، مهاجران اخراجی مستقر در هتل به زودی به اردوگاه در جنگل مشهور به دارین گپ منتقل خواهند شد. این اردوگاه چند سال پیش برای اسکان مهاجرانی که راهی مرزهای ایالات متحده بودند ساخته شد. حال این اردوگاه اسکان موج معکوس مهاجرت است .
مشخص نیست مهاجران چه مدت در آنجا نگه داشته خواهند شد.
اردوگاه سن وینسنته در گذشته یک گستر گل آلود با تنها چند کلبه بود که مهاجران در ان حبس بودند. تب دنگی از خطرات شایع در این منطقه است.
در هتل دکاپولیس، مردی ۵۰ ساله با نام خانوادگی وانگ روی پنجره کلمه «چین» رانوشت. او در تماسی تلفنی گفت که تنهایی و «برای آزادی» به ایالات متحده آمده است.
اوگفت که همسر و فرزندانش را در چین رها کرده است.
او که تنها چند روز قبل وارد ایالات متحده شده بوده، در جا بازداشت میشود، به او دستبند میزنند و فوری او را سوار هواپیمای راهی پاناما میکنند.
اوگفت: «من فکر میکردم آمریکا کشور آزادی است و به حقوق بشر احترام میگذارد. اصلا فکر نمیکردم مانند یک دیکتاتوری باشد.»
او در مورد کشورش گفت: «حاضرم از هواپیما بیرون بپرم ولی به چین بر نگردم.»
مونا، زن ایرانی ۳۲ ساله و نوکیش مسیحی گفت که پسر هشت ساله اش در پرواز با هواپیمای نظامی از کالیفرنیا به پاناما از دیدن پدر و مادرش در غل و زنجیر وحشت زده شده و گریه میکرده است. اوگفت که برای آرام کردن پسرش به او میگفت که وضعیتشان شبیه بازی های رایانه .ای است که باید از مراحل چالش برانگیز رد شد و اینکه بعد از فرود هواپیما آزاد میشوند
پسرش از او خواست وقتی فرود آمدند برای او غذای ایرانی مورد علاقه اش (قرمه سبزی) را درست کند. شوهرش، محمد، ۳۳ ساله، گفت که در طول پرواز، وقتی دید همسر و پسرش گریه میکنند، تکیه کلامی که بین خودشان داشتند را به مونا یاد اوری کرد.
محمد گفت: «عیسی مسیح گفته است که اگر چشمت را از روی من بر نداری، چشمم را از روی تو بر نمیدارم. من مدام به همسرم اشاره میکردم که چشمت را از روی او بر ندار.»
آنگ لی از نیویورک و فدریکو ریوس از پاناما سیتی در تهیه این گزارش همکاری کردند.
